1. مقدمه: کود سولفات منیزیم چیست و چه اهمیتی در کشاورزی دارد؟

این بخش به معرفی دقیق کود سولفات منیزیم، عناصر تشکیل‌دهنده حیاتی آن و تبیین نقش بنیادین و چندوجهی نقش منیزیم در گیاهان و نقش گوگرد در گیاهان در فیزیولوژی و سلامت کلی محصولات کشاورزی می‌پردازد.

1.1
تعریف و ترکیبات کود سولفات منیزیم (نمک اپسوم کشاورزی)

کود سولفات منیزیم (MgSO₄·7H₂O)، که در عرصه کشاورزی بیشتر با نام تجاری نمک اپسوم کشاورزی شناخته می‌شود، یک ترکیب معدنی طبیعی و با ساختار کریستالی است که عمدتاً از عنصر منیزیم (حدود 9.8% Mg) و عنصر گوگرد (حدود 13% S) به همراه اکسیژن تشکیل شده است. این کود کشاورزی به دلیل حلالیت بسیار بالا در آب،

به راحتی و با سرعت در دسترس سیستم ریشه‌ای گیاه قرار گرفته و برای روش‌های مختلف و مدرن کوددهی از جمله محلول پاشی سولفات منیزیم و کود آبیاری سولفات منیزیم بسیار مناسب و کارآمد است. مقرون به صرفه بودن اقتصادی و سازگاری کامل با اصول و مبانی کشاورزی پایدار و ارگانیک از دیگر مزایای کود سولفات منیزیم محسوب می‌شود.

1.2
نقش حیاتی منیزیم (Mg) به عنوان یک کود منیزیم مؤثر در گیاه

منیزیم، به عنوان یک کود منیزیم، یک عنصر درشت مغذی ثانویه و کاملاً ضروری برای رشد و نمو گیاهان است که نقش‌های کلیدی و متعددی را در چرخه حیات آن‌ها ایفا می‌کند:

• ✔
  جزء اصلی کلروفیل: منیزیم اتم مرکزی و حیاتی مولکول کلروفیل است، رنگدانه‌ای که برای فرآیند فتوسنتز (تبدیل انرژی نور خورشید به انرژی شیمیایی قابل استفاده برای گیاه) حیاتی و غیرقابل جایگزین است. بدون مقادیر کافی منیزیم، تولید کلروفیل به شدت کاهش یافته و در نتیجه، فتوسنتز و افزایش رشد گیاه با سولفات منیزیم مختل می‌شود.
• ✔
  فعال‌کننده آنزیم‌ها: منیزیم بیش از 300 آنزیم مختلف را در ساختار گیاه فعال می‌کند که در فرآیندهای متابولیکی متنوع و حیاتی از جمله سنتز کربوهیدرات‌ها، پروتئین‌ها، چربی‌ها و تولید انرژی سلولی (ATP) نقش مستقیم و اساسی دارند.
• ✔
  حمل و نقل فسفر: منیزیم به عنوان یک حامل کارآمد برای عنصر فسفر در گیاه عمل کرده و به جذب و انتقال مؤثر این عنصر حیاتی به اندام‌های مختلف گیاه کمک شایانی می‌کند.
• ✔
  سایر نقش‌ها: در تشکیل و استحکام دیواره‌های سلولی، بهبود جوانه‌زنی بذر، تسریع رشد و توسعه سیستم ریشه‌ای و همچنین افزایش رشد گیاه با سولفات منیزیم و مقاومت گیاه به تنش‌های مختلف محیطی مانند شوک ناشی از نشاءکاری، خشکی و آفات مؤثر است.
• 

1.3
نقش حیاتی گوگرد (S) به عنوان یک کود گوگرد ضروری در گیاه

گوگرد نیز، به عنوان یک کود گوگرد، یک درشت مغذی ثانویه با وظایف بسیار مهم و گسترده در فیزیولوژی گیاه است:

• ✔
  سنتز اسیدهای آمینه و پروتئین‌ها: گوگرد جزء اصلی و سازنده اسیدهای آمینه ضروری و مهمی مانند متیونین و سیستئین است که در واقع واحدهای بنیادین سازنده انواع پروتئین‌ها در گیاهان هستند.
• ✔
  تولید ویتامین‌ها و آنزیم‌ها: در ساختار برخی ویتامین‌های کلیدی (مانند تیامین و بیوتین) و کوآنزیم A نقش اساسی دارد و برای فعالیت صحیح و بهینه بسیاری از آنزیم‌های گیاهی ضروری است.
• ✔
  متابولیسم نیتروژن و تشکیل روغن: در فرآیندهای متابولیسم نیتروژن و همچنین در تشکیل و افزایش کیفیت روغن در گیاهان دانه‌روغنی (مانند کلزا و آفتابگردان) تأثیرگذار است.
• ✔
  بهبود کیفیت محصول با سولفات منیزیم: گوگرد می‌تواند بر بهبود کیفیت محصول با سولفات منیزیم مانند گندم (افزایش کیفیت پخت نان) و سبزیجات (بهبود طعم و عطر) تأثیر مثبت و قابل توجهی بگذارد. گوگرد در گیاه عنصری غیرمتحرک محسوب می‌شود، بنابراین علائم کمبود گوگرد در گیاهان ابتدا در برگ‌های جوان مشاهده می‌شود و این امر نیاز به تأمین مداوم و منظم آن در طول کل فصل رشد را ایجاب می‌کند.

2. تشخیص نیاز گیاه به کود سولفات منیزیم: علائم کمبود و روش‌های شناسایی دقیق

شناسایی صحیح، دقیق و به‌موقع علائم کمبود منیزیم در گیاهان و گوگرد برای کاربرد سولفات منیزیم در کشاورزی به شکلی مؤثر و جلوگیری از کاهش عملکرد و کیفیت محصول کاملاً ضروری و حیاتی است.

2.1
علائم کمبود منیزیم (Mg) در گیاهان و راه‌های درمان کمبود منیزیم گیاهان

منیزیم عنصری متحرک در ساختار گیاه است، به این معنی که در زمان بروز کمبود، گیاه قادر است آن را از برگ‌های پیر و مسن‌تر به سمت برگ‌های جوان و در حال رشد منتقل کند. بنابراین، اولین علائم کمبود منیزیم در گیاهان معمولاً در برگ‌های پایینی و مسن‌تر گیاه ظاهر می‌شوند:

• ▸
  کلروز بین رگبرگی (زردی میان رگبرگی): مشخص‌ترین و رایج‌ترین علامت، زرد شدن بافت بین رگبرگ‌ها است در حالی که خود رگبرگ‌ها به رنگ سبز باقی می‌مانند. این زردی برگ گیاهان می‌تواند به رنگ سبز زیتونی یا زرد خردلی باشد و یکی از نشانه‌های اصلی نیاز به درمان کمبود منیزیم گیاهان است.
• ▸
  ایجاد رنگ‌های قرمز یا ارغوانی: در برخی از گونه‌های گیاهی و با شدت یافتن کمبود منیزیم، ممکن است لکه‌های با رنگ‌های قرمز، نارنجی یا ارغوانی در سطح برگ‌های پیر مشاهده شود.
• ▸
  نکروز و ریزش برگ: در شرایط کمبود شدید منیزیم، لکه‌های مرده و قهوه‌ای رنگ (نکروزه) بر روی سطح برگ‌ها ظاهر شده و این برگ‌ها ممکن است زودتر از زمان طبیعی و موعد مقرر خود بریزند.
• ▸
  کاهش رشد و عملکرد: رشد عمومی و کلی گیاه به طور محسوسی کاهش یافته و اندازه، کیفیت و بازارپسندی میوه‌ها نیز تحت تأثیر منفی این کمبود قرار می‌گیرد.
• ▸
  منیزیم برای گوجه فرنگی و سیب‌زمینی: به صورت بروز زردی بین رگبرگی مشخص در برگ‌های پایینی گیاه.

2.2
علائم کمبود گوگرد (S) در گیاهان و راه‌های درمان کمبود گوگرد گیاهان

گوگرد عنصری غیرمتحرک در پیکره گیاه محسوب می‌شود و به همین دلیل، علائم کمبود گوگرد در گیاهان ابتدا در برگ‌های جوان‌تر و قسمت‌های بالایی و انتهایی گیاه مشاهده و پدیدار می‌شود:

• ▸
  زردی یکنواخت: برگ‌های جوان به طور یکنواخت و عمومی به رنگ زرد یا سبز بسیار کم‌رنگ در می‌آیند. این علامت گاهی اوقات ممکن است با علائم کمبود نیتروژن اشتباه گرفته شود، اما تفاوت اصلی و کلیدی در محل بروز علائم (برگ‌های جوان برای کمبود گوگرد و برگ‌های پیر برای کمبود نیتروژن) است که به تشخیص و درمان کمبود گوگرد گیاهان کمک می‌کند.
• ▸
  کاهش رشد: رشد گیاه متوقف شده و یا به شدت کند می‌شود و ساقه‌ها کوتاه، نازک و ضعیف می‌شوند.
• ▸
  پیچ‌خوردگی برگ‌ها و تأخیر در گلدهی: در برخی از گیاهان خاص مانند کلزا، ممکن است برگ‌های جوان به رنگ بنفش درآمده و به سمت بالا پیچ بخورند و همچنین فرآیند گلدهی با تأخیر مواجه شود.
• ▸
  کاهش تولید دانه و میوه: تعداد و اندازه غلاف‌ها، دانه‌ها و میوه‌ها به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد.

2.3
روش‌های تشخیص دقیق کمبود منیزیم و گوگرد برای مصرف کود سولفات منیزیم

علاوه بر مشاهده و بررسی علائم ظاهری، برای تشخیص قطعی و نهایی و همچنین تعیین میزان دقیق نیاز کودی گیاه، استفاده از روش‌های علمی و آزمایشگاهی زیر اکیداً توصیه می‌شود:

• آزمایش خاک: اندازه‌گیری دقیق میزان منیزیم و گوگرد قابل دسترس و قابل جذب برای گیاه در نمونه خاک و همچنین تعیین pH خاک، که بر قابلیت جذب و فراهمی این عناصر برای گیاه تأثیر مستقیم و قابل توجهی می‌گذارد.
• آزمایش بافت گیاه (تجزیه برگ): اندازه‌گیری غلظت واقعی عناصر منیزیم و گوگرد در نمونه برگ‌های گیاه، که نشان‌دهنده وضعیت تغذیه‌ای حقیقی و فعلی گیاه است. انجام مقایسه بین نمونه‌های برداشته شده از گیاهان سالم و گیاهان دارای علائم کمبود می‌تواند در تشخیص دقیق بسیار مفید و راهگشا باشد.
• 

3. بهترین روش، زمان و میزان مصرف کود سولفات منیزیم برای حداکثر بهره‌وری

انتخاب دقیق و هوشمندانه روش، زمان مصرف سولفات منیزیم و میزان مصرف سولفات منیزیم مناسب برای کاربرد سولفات منیزیم در کشاورزی به منظور دستیابی به حداکثر کارایی و اثربخشی و همچنین جلوگیری از هدررفت منابع و کود کاملاً ضروری و تعیین‌کننده است.

3.1
روش‌های مصرف کود سولفات منیزیم: از خاکی تا محلول پاشی

• مصرف خاکی کود سولفات منیزیم:
  • کود پایه: مخلوط کردن کود سولفات منیزیم با خاک زراعی قبل از عملیات کاشت و یا در زمان آماده‌سازی اولیه بستر کشت.
  • سرک: پاشیدن یکنواخت کود در اطراف بوته‌ها و یا در طول ردیف‌های کاشت و سپس انجام عملیات آبیاری و یا مخلوط کردن آن با لایه سطحی خاک. این روش یک منبع پایدار و طولانی‌مدت از عناصر منیزیم و گوگرد را برای تغذیه گیاه فراهم می‌کند.
• محلول پاشی سولفات منیزیم برگی:
  حل کردن کامل کود سولفات منیزیم در آب تمیز و سپس اسپری مستقیم و یکنواخت محلول کودی بر روی شاخ و برگ گیاهان. این روش، یعنی محلول پاشی سولفات منیزیم، برای رفع سریع و اورژانسی علائم کمبود، به ویژه در مراحل حساس و بحرانی رشد گیاه، بسیار مؤثر و کارآمد است زیرا جذب عناصر غذایی از طریق سطح برگ‌ها با سرعت بیشتری نسبت به ریشه اتفاق می‌افتد. غلظت توصیه شده برای محلول‌پاشی معمولاً بین 0.5 تا 1.5 درصد (معادل 5 تا 15 گرم کود سولفات منیزیم در هر لیتر آب) است.
• کود آبیاری سولفات منیزیم (Fertigation):
  تزریق محلول آماده شده کود سولفات منیزیم به سیستم آبیاری مزرعه یا گلخانه (به ویژه سیستم‌های آبیاری قطره‌ای). این روش مدرن امکان توزیع یکنواخت و هدفمند عناصر غذایی و رساندن مستقیم آن‌ها به ناحیه فعال و توسعه‌یافته ریشه را فراهم می‌آورد و در کشت‌های گلخانه‌ای، بدون خاک و هیدروپونیک بسیار رایج و پرکاربرد است.
• خیساندن بذر و نشاء با محلول سولفات منیزیم:
  خیساندن بذرها (مانند بذور لوبیا و نخود) و یا ریشه نشاءها در محلول بسیار رقیق کود سولفات منیزیم (به عنوان مثال، 1 قاشق چای‌خوری در حدود 4 لیتر آب) می‌تواند به بهبود و تسریع فرآیند جوانه‌زنی بذرها و همچنین کاهش استرس و شوک ناشی از انتقال نشاء به زمین اصلی کمک شایانی نماید.

3.2
بهترین زمان مصرف کود سولفات منیزیم برای گیاهان مختلف

• 
  عمومی: بهترین دوره برای کاربرد سولفات منیزیم در کشاورزی، در طول دوره رشد فعال و پویای گیاه است.
• 
  مصرف خاکی: توصیه می‌شود قبل از عملیات کاشت و یا در اوایل فصل رشد گیاه انجام شود.
• 
  محلول‌پاشی:
  • هنگام مشاهده اولین علائم و نشانه‌های کمبود و یا در طی مراحل حساس و کلیدی رشد گیاه (مانند دوره قبل از گلدهی، زمان تشکیل و توسعه میوه، و یا مرحله پر شدن و رسیدن دانه).
  • بهترین زمان محلول پاشی سولفات منیزیم کی است؟ بهترین ساعات روز برای انجام عملیات محلول‌پاشی، اوایل صبح و یا اواخر بعد از ظهر است که روزنه‌های سطح برگ باز بوده و دمای هوا نیز ملایم‌تر و خنک‌تر است تا از تبخیر سریع محلول کودی و احتمال سوختگی سطح برگ‌ها جلوگیری به عمل آید. از انجام محلول‌پاشی در ساعات گرم و آفتابی روز و به خصوص زیر نور شدید و مستقیم آفتاب اکیداً خودداری کنید.
• 
  تناوب مصرف: بسته به نیاز واقعی گیاه و نتایج به دست آمده از آزمایش خاک و برگ، ممکن است نیاز به تکرار کاربرد سولفات منیزیم در کشاورزی هر 4 تا 6 هفته یکبار در طول فصل رشد گیاه وجود داشته باشد.

3.3
میزان مصرف توصیه شده (دوز مصرف سولفات منیزیم)

میزان مصرف سولفات منیزیم و دوز مصرف سولفات منیزیم دقیق باید بر اساس نتایج معتبر آزمایش خاک و تجزیه برگ، نوع دقیق محصول زراعی یا باغی، مرحله فعلی رشد گیاه و همچنین شدت و گستردگی کمبود مشاهده شده تعیین گردد. با این حال، برخی توصیه‌های عمومی و کلی در این زمینه عبارتند از:

• مصرف خاکی: حدود 40 تا 70 کیلوگرم کود سولفات منیزیم در هر هکتار (این میزان بسته به نوع خاک و نوع محصول می‌تواند متغیر باشد). برای مصارف در باغچه‌های خانگی و فضاهای کوچک، حدود 50 تا 70 گرم در هر متر مربع توصیه می‌شود.
• محلول‌پاشی: غلظت محلول کودی بین 0.5 تا 1.5 درصد (به عنوان مثال، 1 تا 2 قاشق غذاخوری استاندارد در هر 4 لیتر آب برای مصارف خانگی و باغات کوچک). برای محصولات زراعی و باغی در مقیاس وسیع، دوز مصرف سولفات منیزیم حدود 3 تا 10 کیلوگرم در هکتار در هر نوبت محلول‌پاشی پیشنهاد می‌شود.
• توجه بسیار مهم: همواره بهتر است با مقادیر و دوزهای کمتر شروع کرده و در صورت مشاهده نیاز و عدم رفع کامل علائم کمبود، دوز مصرف سولفات منیزیم را به تدریج و با احتیاط افزایش دهید.

4. کدام گیاهان و شرایط بیشترین پاسخ را به کود سولفات منیزیم نشان می‌دهند؟

شناخت دقیق گیاهانی که به کود سولفات منیزیم پاسخ بهتری می‌دهند و همچنین شرایطی که در آن‌ها نیاز به این کود بیشتر است، به مدیریت بهینه و علمی تغذیه گیاهان کمک شایانی می‌کند. سولفات منیزیم برای چه گیاهانی مفید است؟

4.1
گیاهان با نیاز بالای منیزیم و گوگرد (محصولات هدف برای کود سولفات منیزیم)

• محصولات با نیاز بالای منیزیم: سولفات منیزیم برای گوجه فرنگی، فلفل، سیب‌زمینی، خیار، انواع مرکبات، انگور، سیب، گل رز، گیاهان متنوع خانواده کلم (مانند کلم پیچ، گل کلم، کلم بروکلی)، چغندرقند و سولفات منیزیم برای ذرت. گیاهان زینتی خاصی مانند انواع نخل‌ها و پوانستیا نیز به کمبود منیزیم بسیار حساس هستند.
• محصولات با نیاز بالای گوگرد: گیاهان خانواده کلم، پیاز، سیر، کلزا، یونجه، شبدر، سویا، و انواع غلات مانند سولفات منیزیم برای گندم.

4.2
شرایط خاک مؤثر بر نیاز به کود سولفات منیزیم و تشدید علائم کمبود منیزیم در گیاهان

4.3
عوامل محیطی و مراحل رشد حساس که نیاز به کود سولفات منیزیم را افزایش می‌دهند

• هوای سرد و مرطوب: در این شرایط آب و هوایی، فعالیت میکروارگانیسم‌های مفید خاک که وظیفه تبدیل گوگرد آلی به فرم قابل جذب برای گیاه را بر عهده دارند، به طور قابل توجهی کاهش یافته و در نتیجه ممکن است کمبود گوگرد در گیاهان بروز کند.
• مراحل رشد سریع گیاه: در طی دوره‌های رشد رویشی سریع، مراحل گلدهی و همچنین زمان تشکیل و توسعه میوه، نیاز گیاه به تمامی عناصر غذایی از جمله منیزیم و گوگرد به طور چشمگیری افزایش می‌یابد.
• شوک ناشی از نشاءکاری: کاربرد سولفات منیزیم در کشاورزی می‌تواند به گیاه در غلبه بر استرس و تنش‌های ناشی از فرآیند انتقال نشاء از خزانه به زمین اصلی کمک مؤثری نماید.

⚠️ 5. نکات ایمنی، مصرف بیش از حد سولفات منیزیم و تداخلات احتمالی

رعایت دقیق اصول و موازین ایمنی و همچنین آگاهی کامل از خطرات و مشکلات احتمالی ناشی از مصرف بیش از حد سولفات منیزیم و تداخل سولفات منیزیم با سایر کودها برای کاربرد صحیح، مؤثر و بی‌خطر کود سولفات منیزیم کاملاً ضروری و حیاتی است.

5.1
نکات ایمنی و شرایط نگهداری کود سولفات منیزیم

• جابجایی و کاربرد: هنگام کار با کود سولفات منیزیم، استفاده از تجهیزات حفاظت فردی مناسب مانند دستکش‌های مقاوم، ماسک تنفسی استاندارد و عینک ایمنی ضروری است تا از تماس مستقیم کود با پوست، چشم‌ها و سیستم تنفسی جلوگیری به عمل آید. پس از اتمام کار و استفاده از کود، دست‌ها باید به طور کامل و با دقت شسته شوند.
• نگهداری: کود سولفات منیزیم باید در بسته‌بندی اصلی و دربسته خود، در مکانی خشک، خنک، دور از تابش مستقیم نور خورشید و همچنین دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگهداری شود.
• کمک‌های اولیه: در صورت تماس تصادفی کود با چشم‌ها، باید فوراً با مقادیر فراوان آب تمیز و به مدت حداقل 15 دقیقه شستشو داده شوند. در صورت بلعیدن اتفاقی کود، فرد را به هیچ عنوان وادار به استفراغ نکنید و در اسرع وقت به نزدیک‌ترین مرکز درمانی یا پزشک مراجعه نمایید.

5.2
خطرات و علائم مصرف بیش از حد سولفات منیزیم (سمیت سولفات منیزیم)

اگرچه کود سولفات منیزیم در مقایسه با بسیاری از کودهای شیمیایی دیگر از ایمنی نسبتاً بالاتری برخوردار است، اما مصرف بیش از حد سولفات منیزیم می‌تواند منجر به بروز مشکلات جدی و قابل توجهی برای گیاه و خاک شود:

• ❌
  عدم تعادل عناصر غذایی: مهم‌ترین و شایع‌ترین خطر ناشی از مصرف بی‌رویه، ایجاد عدم تعادل شدید و مضر با سایر کاتیون‌های ضروری در خاک، به ویژه عناصر کلسیم (Ca) و پتاسیم (K) است. وجود مقادیر بیش از حد منیزیم در محیط ریشه می‌تواند فرآیند جذب این دو عنصر حیاتی و مهم را توسط گیاه مختل کرده و در نهایت منجر به بروز علائم کمبود القایی کلسیم (مانند عارضه فیزیولوژیکی پوسیدگی گلگاه در محصول گوجه‌فرنگی) و یا کمبود پتاسیم در گیاه شود. این یکی از اصلی‌ترین مضرات سولفات منیزیم در صورت عدم رعایت دوز مصرفی است.
• ❌
  آسیب به ریشه و سوختگی برگ: وجود غلظت‌های بسیار بالای نمک محلول در محیط خاک می‌تواند به سیستم ریشه‌ای گیاه آسیب جدی وارد کرده و در صورت انجام عملیات محلول‌پاشی با غلظت بسیار زیاد، باعث بروز سوختگی و آسیب به سطح برگ‌ها شود.
• ❌
  تغییر pH خاک: در درازمدت و با مصرف مقادیر بسیار زیاد و نامتعارف کود سولفات منیزیم، جزء سولفات موجود در ترکیب این کود می‌تواند به فرآیند اسیدی شدن تدریجی خاک کمک نماید.
• ❌
  تجمع نمک در خاک: مصرف بیش از حد سولفات منیزیم می‌تواند منجر به تجمع و انباشت نمک‌های محلول در لایه‌های سطحی خاک شود که این امر برای سلامت عمومی خاک و همچنین رشد و توسعه طبیعی گیاه بسیار مضر و آسیب‌رسان است.

5.3
سازگاری و تداخلات آنتاگونیستی سولفات منیزیم با سایر کودها

• سازگاری: کود سولفات منیزیم به طور کلی با اکثر کودهای رایج و همچنین بسیاری از سموم و آفت‌کش‌های کشاورزی قابلیت اختلاط و مصرف همزمان را دارد.
• ناسازگاری (تداخل سولفات منیزیم با سایر کودها): مهمترین و شناخته‌شده‌ترین ناسازگاری سولفات منیزیم مربوط به کودهای حاوی عنصر کلسیم (مانند کود نیترات کلسیم) است. مخلوط کردن مستقیم این دو نوع کود در یک مخزن واحد و به خصوص به صورت غلیظ، منجر به تشکیل سریع رسوب نامحلول و غیرقابل استفاده سولفات کلسیم (گچ) شده و در نتیجه هر دو عنصر غذایی مهم یعنی منیزیم و کلسیم را از دسترس گیاه خارج می‌کند. بنابراین، اکیداً توصیه می‌شود که این دو نوع کود به صورت جداگانه و در زمان‌های متفاوت مصرف شوند و یا در سیستم‌های کودآبیاری از مخازن جداگانه برای آن‌ها استفاده گردد.
• تداخلات آنتاگونیستی: همانطور که در بخش مربوط به مصرف بیش از حد سولفات منیزیم نیز اشاره شد، بین عناصر کاتیونی منیزیم، کلسیم و پتاسیم در محیط خاک رقابت شدیدی برای جذب توسط ریشه‌های گیاه وجود دارد. همچنین، وجود سطوح بالای یون آمونیوم (NH₄⁺) در خاک می‌تواند فرآیند جذب عنصر منیزیم توسط گیاه را به طور قابل توجهی کاهش دهد.

نتیجه‌گیری: به سوی تغذیه پایدار و متعادل محصولات کشاورزی با کود سولفات منیزیم

کود سولفات منیزیم به عنوان یک منبع ارزشمند، مؤثر و مقرون به صرفه از عناصر حیاتی منیزیم و گوگرد، نقش کلیدی و انکارناپذیری در افزایش سطح سلامت، بهبود رشد و نمو و در نهایت افزایش عملکرد و کیفیت محصولات کشاورزی ایفا می‌کند.

درک صحیح و عمیق از نقش این عناصر ضروری، شناسایی دقیق و به‌موقع علائم کمبود منیزیم در گیاهان و گوگرد، انتخاب هوشمندانه روش، زمان مصرف سولفات منیزیم و میزان مصرف سولفات منیزیم مناسب بر اساس نیاز واقعی و فیزیولوژیکی گیاه و همچنین شرایط خاص خاک، و در کنار آن، آگاهی کامل از ملاحظات و اصول ایمنی و همچنین تداخل سولفات منیزیم با سایر کودها و مشکلات احتمالی، برای بهره‌برداری بهینه و حداکثری از پتانسیل این کود ارزشمند کاملاً ضروری و حیاتی است.

تکیه بر نتایج معتبر و علمی آزمایش خاک و تجزیه برگ به جای اتکا صرف بر تشخیص‌های بصری و تجربی، به کشاورزان و باغداران عزیز کمک می‌کند تا برنامه‌های کودی دقیق‌تر، علمی‌تر و مؤثرتری را تنظیم و اجرا کرده و از مصرف بیش از حد سولفات منیزیم که می‌تواند منجر به بروز عدم تعادل عناصر غذایی در خاک، سمیت سولفات منیزیم برای گیاه و همچنین آسیب به محیط زیست شود، به طور جدی جلوگیری به عمل آورند.

با به‌کارگیری مدیریت صحیح، علمی و اصولی، کود سولفات منیزیم می‌تواند ابزاری بسیار مؤثر و کارآمد در جهت دستیابی به اهداف کشاورزی پایدار، بهبود کیفیت محصول با سولفات منیزیم و همچنین افزایش چشمگیر بهره‌وری در واحد سطح باشد.