1.خواص و کاربرد سوپرفودِ خاک
آگوست 27, 2025
1.چرا ته گوجه سیاه و برگ خیار زرد می‌شود؟ راهنمای کامل مدیریت کودی کلسیم و منیزیم در گلخانه
سپتامبر 2, 2025
فهرست مطالب
- 1 تیوسولفات: مهندس شیمی هوشمند خاک شما
- 1.1 مقدمه: فراتر از یک کود ساده و راز پنهان در قطره‌های شفاف
- 1.2 چرا KTS بهترین همراه برای کود اوره است؟ (نقش نگهبان نیتروژن)
- 1.3 درمان زردی برگ‌ها: چگونه تیوسولفات قفل آهن و منگنز را می‌شکند؟
- 1.4 اصلاح خاک شور و سدیمی: KTS سریع‌تر است یا گچ؟
- 1.5 اثر پنهان KTS: کاهش هوشمند pH در اطراف ریشه
- 1.6 نسخه عملی: راهنمای مصرف پتاسیم تیوسولفات برای باغ پسته
- 1.7 سوالات متداول
- 1.8 تماس با کارشناس
تیوسولفات: مهندس شیمی هوشمند خاک شما
مقدمه: فراتر از یک کود ساده و راز پنهان در قطره‌های شفاف
در دنیای پیچیده کشاورزی مدرن، انتخاب کود یک تصمیم استراتژیک برای مدیریت کل اکوسیستم خاک است. در این میان، پتاسیم تیوسولفات (KTS) ، خود را به عنوان یک ابزار مدیریتی چندمنظوره و پیشرفته معرفی می‌کند.
این محلول شفاف و فاقد کلر، با داشتن ۲۵٪ پتاسیم (K) و ۱8٪ گوگرد (S)، در نگاه اول یک منبع غنی برای دو عنصر حیاتی به نظر می‌رسد. پتاسیم، فرمانده پر شدن میوه‌ها و مقاومت گیاه در برابر تنش‌هاست و گوگرد، معمار اصلی پروتئین‌ها و طعم محصول است.
اما ستاره اصلی این داستان، یون تیوسولفات است. S₂O₃²⁻ این یون، یک “مهندس شیمی” هوشمند در دنیای زیرزمینی ریشه‌هاست که عملکردهای پنهانی را فعال می‌کند؛ عملکردهایی که فراتر از تغذیه صرف بوده و به حل بزرگترین چالش‌های خاک‌های ایران می‌پردازد. در این راهنمای کامل، از چهار قدرت شگفت‌انگیز کود KTS پرده‌برداری می‌کنیم.
چرا KTS بهترین همراه برای کود اوره است؟ (نقش نگهبان نیتروژن)
کود اوره، منبع اصلی نیتروژن، با چالش بزرگ هدررفت سریع همراه است. پس از مصرف، اوره به آمونیوم (NH₄⁺) تبدیل شده و سپس در فرآیندی به نام نیتریفیکاسیون توسط باکتری‌ها به نیترات (NO₃⁻) تبدیل می‌شود. نیترات با بار منفی، به راحتی با آب آبیاری شسته شده (آبشویی) و از دسترس گیاه خارج می‌شود. این یعنی هدررفت پول و آلودگی محیط زیست.
اینجاست که پتاسیم تیوسولفات نقش “نگهبان” را ایفا می‌کند. یون تیوسولفات به عنوان یک بازدارنده نیتریفیکاسیون شناخته شده عمل می‌کند. این یون با مهار موقت فعالیت باکتری‌های اکسیدکننده آمونیاک، فرآیند تبدیل آمونیوم به نیترات را برای ۲۰ تا ۳۰ روز به تأخیر می‌اندازد.
نتیجه برای کشاورز چیست؟
نیتروژن برای مدت طولانی‌تری در فرم پایدار آمونیوم باقی می‌ماند. این فرم با بار مثبت، به ذرات خاک می‌چسبد و کمتر در معرض شستشو قرار می‌گیرد. این مکانیسم هوشمندانه در پتاسیم تیوسولفات به معنای افزایش چشمگیر کارایی کود ازته، کاهش دفعات کوددهی و صرفه‌جویی مستقیم در هزینه‌هاست.
درمان زردی برگ‌ها: چگونه تیوسولفات قفل آهن و منگنز را می‌شکند؟
بخش وسیعی از خاک‌های ایران قلیایی و آهکی هستند؛ گاوصندوق‌هایی پر از ریزمغذی‌های حیاتی مانند آهن (Fe) و منگنز (Mn) که متاسفانه قفل شده‌اند. در pH بالا، این عناصر به فرم‌های اکسیدشده و نامحلول تبدیل شده و غیرقابل جذب می‌شوند. نتیجه این پدیده، زردی برگ‌ها (کلروز) و کاهش شدید فتوسنتز است.
پتاسیم تیوسولفات کلید این قفل شیمیایی است. یون تیوسولفات یک عامل احیاکننده (کاهنده) قوی است. این یون با اهدای الکترون، فرم‌های نامحلول را به فرم‌های محلول و قابل جذب تبدیل می‌کند. این قدرت احیاکنندگی، یکی از خواص کلیدی پتاسیم تیوسولفات است که ذخایر طبیعی و بلوکه‌شده خاک را فعال کرده و به سرعت علائم کمبود را برطرف می‌سازد، بدون آنکه نیازی به مصرف کلات‌های گران‌قیمت باشد.
اصلاح خاک شور و سدیمی: KTS سریع‌تر است یا گچ؟
در خاک‌های سدیمی، گچ (سولفات کلسیم) یک اصلاح‌کننده مرسوم است. اما مشکل اصلی گچ، انحلال‌پذیری بسیار پایین و سرعت عمل کند آن است.
در این دوئل، پتاسیم تیوسولفات (KTS) با یک استراتژی هوشمندانه‌تر و سریع‌تر وارد می‌شود. KTS خود حاوی کلسیم نیست، بلکه از منابع بومی کلسیم در خاک (آهک) استفاده می‌کند. مکانیسم عمل آن به این صورت است:
- یون تیوسولفات در خاک اکسید شده و اسید سولفوریک ضعیف تولید می‌کند.
- این اسید با کربنات کلسیم (آهک) فراوان در خاک واکنش داده و کلسیم محلول آزاد می‌کند.
- کلسیم آزاد شده، جایگزین سدیم شده و ساختار خاک شور را اصلاح می‌کند.
این فرآیند به دلیل مایع بودن و حلالیت بالای کود KTS، بسیار سریع‌تر از انحلال کند گچ اتفاق می‌افتد.
مقایسه KTS و گچ در یک نگاه
اثر پنهان KTS: کاهش هوشمند pH در اطراف ریشه
یکی از ظریف‌ترین قدرت‌های پتاسیم تیوسولفات، اثر جانبی هوشمندانه آن است. یون تیوسولفات در خاک توسط باکتری‌ها اکسید شده و به یون سولفات (SO₄²⁻) تبدیل می‌شود. این فرآیند بیوشیمیایی با تولید یون هیدروژن (H⁺) همراه است. تولید این یون‌ها، باعث کاهش موضعی و تدریجی pH درست در ناحیه اطراف ریشه (ریزوسفر) می‌شود. این اسیدی‌سازی ملایم و هدفمند، حلالیت و جذب فسفر و ریزمغذی‌ها را به شدت افزایش داده و کارایی قدرت دوم (آزادسازی گنجینه‌ها) را دوچندان می‌کند.
نسخه عملی: راهنمای مصرف پتاسیم تیوسولفات برای باغ پسته
فرض کنید شما مشاور یک باغ پسته در منطقه‌ای شور هستید. در مرحله حساس پر شدن مغز، باغدار با سه چالش روبروست: نیاز شدید به پتاسیم، زردی برگ‌ها، و هدررفت نیتروژن. کود KTS راهکار جامع شماست:
- تامین پتاسیم: پتاسیم تیوسولفات به عنوان منبعی مایع و قابل جذب، نیاز فوری درخت برای پر کردن مغز را تامین می‌کند.
- درمان زردی برگ‌ها: با قدرت احیاکنندگی، KTS آهن و منگنز بلوکه‌شده را آزاد کرده و فتوسنتز را بهینه می‌کند.
- مدیریت نیتروژن و شوری: با مهار نیتریفیکاسیون، از هدررفت نیتروژن جلوگیری کرده و همزمان به اصلاح اثرات مخرب شوری کمک می‌کند.
بهترین زمان و روش مصرف
بهترین روش کودآبیاری در طول دوره پر شدن مغز (تیر و مرداد) است تا تمام این قدرت‌ها مستقیماً در ناحیه ریشه فعال شوند.
سوالات متداول
۱. تفاوت اصلی پتاسیم تیوسولفات با سولفات پتاسیم چیست؟
تفاوت اصلی در فرم گوگرد است. در KTS گوگرد به فرم تیوسولفات است که علاوه بر تغذیه، خاصیت بازدارندگی نیتریفیکاسیون، احیاکنندگی ریزمغذی‌ها و اصلاح‌کنندگی خاک را دارد، در حالی که سولفات پتاسیم تنها یک منبع تغذیه‌ای پتاسیم و گوگرد است.
۲. آیا می‌توان KTS را با سایر کودها مخلوط کرد؟
بله، KTS با بسیاری از کودهای نیتروژنه مایع (مانند اوره) سازگار است. اما از اختلاط آن با کودهای بسیار اسیدی یا کلسیمی خودداری شود، زیرا ممکن است باعث رسوب گردد. همیشه قبل از مصرف در سطح وسیع، آزمایش اختلاط‌پذیری انجام دهید.
۳. آیا مصرف KTS از نظر اقتصادی به صرفه است؟
بله، با وجود قیمت اولیه بالاتر، KTS با افزایش کارایی اوره، آزاد کردن ریزمغذی‌ها و بهبود سلامت خاک، هزینه‌های جانبی را کاهش داده و عملکرد محصول را افزایش می‌دهد که در نهایت از نظر اقتصادی کاملاً به صرفه است.
پتاسیم تیوسولفات یک کود ساده نیست؛ یک ابزار مدیریت هوشمند است که می‌تواند بهره‌وری مزرعه شما را متحول کند. این کود هوشمند نه تنها نیتروژن را حفظ می‌کند، بلکه قفل ریزمغذی‌ها را در خاک شور و قلیایی باز می‌کند.
تماس با کارشناس
